stress en burn out
Als alles je stress geeft is je systeem uit balans. Dan ben je al te ver gegaan. Te lange tijd stress en het te druk hebben, kan er voor zorgen dat je niets meer kan hebben. Stress op zich hoeft niet altijd slecht te zijn. Stress heb je allemaal wel eens en zolang dit tijdelijk is, is er niets aan de hand. Soms heb je een beetje stress nodig om optimaal te functioneren, bijvoorbeeld bij een sportwedstrijd of een het geven van een presentatie. Maar als de stress langdurig is, de druk op je werk te groot, de eisen onhaalbaar, of stress door het verbreken van een relatie, onterecht behandeld worden, etc dan kan de stress een probleem worden. Langdurige stress verbruikt enerzijds veel mineralen en vitamines en zorgt anderzijds voor de aanmaak van stresshormonen ten koste van geslachtshormonen en schildklierhormonen. Ja, zo krijg je overal problemen. En op den duur leidt dit tot overspannenheid: je kan niets meer aan, je bent prikkelbaar en wordt overal boos over, ziet de zaken niet meer in perspectief, angstaanvallen, huilbuien, Op dat moment heb je nog wel energie. Maar als de overspannenheid niet opgelost kan worden of niet erkend wordt, kan de overspannenheid op den duur overgaan in een burn out. Dan is al je energie op en kom je met moeite in de ochtend je bed uit.
Burn out
Heb je eenmaal een burn out dan is het moeilijk om weer in balans te komen. Voorkomen is altijd beter. Wie krijgen een burn out? Dit treft vooral personen die onder hoge druk werken, perfectionisten en mensen die slecht nee kunnen zeggen. Maar vergis je niet, iedereen kan een burn out oplopen. Veel mensen zien het niet aankomen en lopen te lang door met symptomen van zware overspannenheid. Hoe herken je de burn out? Deze kenmerkt zich door een opgebrand en emotioneel uitgeput gevoel. Ook hebben mensen met een burn out extreme vermoeidheidsklachten en vaak bijkomende gezondheidsproblemen. Met een speekseltest kan gemeten worden of cortisol nog voldoende aanwezig is.
Voeding
Ook gaan mensen onder stress slechter eten: ze hebben meer behoefte aan zoet, vet, cafeïne, alcohol en soms energiedrank. Hoe meer je dit drinkt of eet, hoe meer je dit ook nodig hebt om te functioneren. Dit kan ook een verslaving worden. Net als je werk, extreme sport (bijvoorbeeld marathonlopen of spinning), tv kijken, games, sociale media, porno, drugs en medicijnengebruik. In overmaat lossen deze beloningen niets op, maar beroven je uiteindelijk van je energie.
Stress en hormonen
Door stress raken niet alleen de hormonen uit balans, maar raakt ook het immuunsysteem ontregeld en het zenuwstelsel overbelast. De stresshormonen, adrenaline en cortisol worden door de bijnieren afgegeven en verschillende processen in het lichaam worden geactiveerd om de stress te controleren. Bij chronische stress blijft de afgifte van cortisol te lang te hoog waardoor het immuunsysteem wordt aangetast. Maar ook je geslachtshormonen kunnen verschuiven, denk bijvoorbeeld aan oestrogeendominantie en pms. Ook zul je merken dat het concentratieniveau en je geheugen verandert. Bij langdurige stress raken uiteindelijk de bijnieren uitgeput en neemt de cortisol af tot een extreem laag niveau. Hierdoor ontstaat extreme vermoeidheid: de burn-out.
Goede leefstijl en voeding
In het algemeen wordt er bij chronische stress en burn out aanbevolen om aan de ontspanning te werken en veel rust te nemen. Maar ook het verbeteren van je voedingspatroon en het aanvullen van voedingstoffen met de juiste supplementen kan een grote bijdrage leveren aan je herstel. Door de verhoogde cortisolspiegel ga je vaak slechter eten (meer suiker en vet). Hierdoor voel je je even beter, maar deze voeding zorgt voor grotere schommelingen in je bloedsuiker zodat je je weer snel slechter voelt. Bovendien krijg je niet voldoende goede voedingsstoffen binnen en is de kans op overgewicht groter.
Verhoogde behoefte
Bij stress is de behoefte aan onder andere B-vitaminen , vitamine C, mineralen en aminozuren verhoogd doordat er meer wordt verbruikt en uitgescheiden. Ook is er meer behoefte aan goede vetten zoals omega 3 uit vette vis, want die verhogen de stressbestendigheid en ondersteunen het immuunsysteem. Kruiden (zoals Ashwagandha) en medicinale planten kunnen ook helpen bij het in evenwicht brengen van de bijnierschors. Met een individueel behandelplan waarin het voedingspatroon aangepast wordt en eventueel tijdelijk aangevuld met specifieke voedingssupplementen, kan het herstel van burn out bevorderd worden. Dit gaat altijd samen met een goede aanpassing van leefstijl, ontspanning en beweging. Samen met jou kijk ik welke stappen er gemaakt kunnen worden en welke aanpassingen nodig en haalbaar zijn. In de praktijk merk ik dat als de eerste stap genomen is, en mensen zich meteen iets beter voelen, dat de rest van de aanpassingen vanzelf gaat.
